تاثیرآنتی هیپرگلیسمیک و آنتی هیپرلیپیدمیک عصاره الکلی زغال اخته (cornus mas) در موش های دیابتی و مقایسه آن با داروی گلی بن کلامید

مقدمه: دیابت از نظر بالینی یکی از مهمترین عوامل خطر برای برخی اختلالات نظیر نفروپاتی، رتینوپاتی، نوروپاتی و بیماری های قلبی عروقی محسوب می شود که بر اساس پیش بینی به عمل آمده،  شیوع آن در جامعه انسانی در آینده افزایش خواهد یافت. در این تحقیق تصمیم گرفته شد به طور تجربی شرایطی مشابه با دیابت نوع 1 انسانی در موش های صحرایی ایجاد شود و بعد از تایید دیابت، تاثیر هیپوگلیسمیک عصاره هیدروالکلی زغال اخته و نیز تغییرات متابولیسمی گلوکز، لیپوپروتئین ها (hdl،vldl،ldl)، تری گلیسرید و کلسترول تام بطور همزمان در مقایسه با داروی گلی بن کلامید مورد بررسی قرار گیرد. روش ها: در این تحقیق 40 موش صحرایی به صورت تصادفی به 4 گروه 10 تایی تقسیم شدند: 1- گروه شاهد؛ موش های صحرایی سالم که معادل حجم عصاره تزریقی، سرم فیزیولوژی دریافت نمودند، 2- گروه کنترل دیابتی: موش های صحرایی دیابتی که با سرم فیزیولوژی تیمار شدند، 3- گروه تیمار با زغال اخته: موش های صحرایی دیابتی که با عصاره هیدروالکلی زغال اخته به میزان mg/kg100 (و بمدت 10 روز متوالی)تیمار شدند و 4-گروه گلی بن کلامید: موش های صحرایی دیابتی که با داروی گلی بن کلامید به صورت محلول در سرم فیزیولوژی و با دوز mcg/kg500 (در 10 روز متوالی) تیمار شدند. پس از 48 ساعت، حیوانات بیهوش شده و از همه گروه ها خونگیری به عمل آمد و فاکتورهای سرمی گلوکز، لیپوپروتئین ها (vldl،ldl،hdl)، تری گلیسرید و کلسترول تام توسط کیت های آنزیمی بررسی شدند.یافته ها: نتایج حاصل از آنالیز واریانس نشان داد زغال اخته توانسته میزان سرمی فاکتورهای گلوکز، تری گلیسرید، vldlو ldl را در موش های دیابتی در مقایسه با گروه کنترل دیابتی بطور معنی داری (001/0p<) کاهش دهد. کاهش گلوکز و ldl توسط زغال اخته به اندازه داروی گلی بن کلامید و کاهش تری گلیسرید و vldlتوسط زغال اخته بیشتر از کاهش این فاکتورها توسط داروی گلی بن کلامید بود. در ضمن زغال اخته توانست به اندازه داروی گلی بن کلامید،  hldخون را در موش های دیابتی در مقایسه با گروه کنترل (001/0p<) افزایش دهد. نتیجه گیری: اگرچه یافته های این مطالعه نشان داد که عصاره زغال اخته تاثیر قابل توجهی بر میزان قند و چربی خون در حیوانات دیابتی دارد، مشخص نمودن ساز و کار دقیق این اثر نیاز به مطالعات بیشتری دارد.